Ezdyzm – religia rdzennie kurdyjska
Ezdyzm, znany również jako jezydyzm, to jedna z najstarszych religii wyznawanych przez Kurdów i głęboko zakorzeniona w ich kulturze. Ezdyzm jest religią monoteistyczną, której wyznawcy wierzą w jednego Boga oraz w siedem świętych duchów, z których najważniejszy to Anioł Paw (Melek Taus).
Jezydzi wierzą, że ich religia jest jedną z najstarszych na świecie i nie powstała pod wpływem innych systemów religijnych. Ich rytuały i obrzędy różnią się od tych, które znamy z islamu, a centralnym miejscem kultu jest świątynia w Lalisz w Iraku, uważana za święte miejsce dla wszystkich Jezydów. Ezdyzm jest religią związaną ściśle z kurdyjską tożsamością, a wyznawcy pielęgnują swoje tradycje od pokoleń.
Alewizm w Kurdystanie
Alewizm jest kolejnym nurtem religijnym, obecnym głównie wśród Kurdów tureckich. Wywodzi się z islamu szyickiego, jednak jego praktyki i wierzenia są znacznie odmienne od tradycyjnego islamu. Alewici wierzą w szczególne znaczenie duchowych przewodników i proroków, takich jak Ali, zięć Mahometa, a ich rytuały religijne często przybierają formę wspólnych spotkań z pieśniami i tańcami.
Alewizm jest religią otwartą i tolerancyjną, kładącą duży nacisk na miłość, sprawiedliwość i solidarność społeczną. Kurdyjscy alewici, podobnie jak Jezydzi, pielęgnują swoją odrębną tożsamość, co czyni ich jedną z najciekawszych grup wyznaniowych w Kurdystanie.
Zaratusztrianizm i religijne korzenie kurdyjskie
Zaratusztrianizm to religia starożytnej Persji, której wpływy sięgają daleko poza współczesny Iran. Wierzenia te miały istotny wpływ na kulturę i religię Kurdów, a niektórzy Kurdowie uważają, że zaratusztrianizm jest bliski ich historycznym korzeniom. Chociaż dzisiaj niewielu Kurdów wyznaje zaratusztrianizm, jego elementy, takie jak symbolika ognia, nadal są obecne w kurdyjskich tradycjach, zwłaszcza podczas obchodów święta Nowruz, które symbolizuje odrodzenie i wiosnę.
Współcześnie obserwuje się pewne odrodzenie zainteresowania zaratusztrianizmem wśród Kurdów, szczególnie tych, którzy poszukują swoich dawnych, przedislamskich korzeni.
Charyzmatyczne sekty i tradycje mistyczne
Kultura kurdyjska sprzyjała rozwojowi licznych mistycznych ruchów religijnych, które pozostawiły głęboki ślad na kurdyjskiej duchowości. Wiele z tych ruchów czerpało z sufizmu, mistycznego nurtu islamu, który kładzie nacisk na osobiste doświadczenie Boga i poszukiwanie duchowej prawdy.
Sufizm
Kurdowie mają długą tradycję związaną z sufizmem. Zakony sufickie, takie jak Qadiriyya czy Naqshbandiyya, mają swoje korzenie w Kurdystanie, a wielu Kurdów, szczególnie w południowej części Kurdystanu, identyfikuje się z sufizmem. Sufickie rytuały, takie jak wirujący taniec i wspólne modlitwy, są częścią duchowego życia niektórych społeczności kurdyjskich.
Yarsanizm
Yarsanizm, nazywany również „Kakai”, to mistyczna religia wyznawana głównie przez Kurdów z Iraku i Iranu. Jest to skomplikowany system wierzeń, łączący elementy sufizmu, zaratusztrianizmu i innych dawnych wierzeń. Religia ta jest oparta na idei duchowego doskonalenia, a wyznawcy wierzą w reinkarnację i tajemnicze siły rządzące światem.
